Ναι, ναι, ναι, Nescafé Frappé

Σε ευχαριστώ βαθιά Δημήτρη Βακόνδιε. Σε ευχαριστώ για τη μεγάλη σου εφεύρεση. Το καλό που έκανες στον ελληνισμό και στην ανθρωπότητα να το ξεπληρώνει η ζωή στα παιδιά και στα εγγόνια σου, αφού εσύ μας έχεις αφήσει χρόνους. Έφτιαξες το σήμα κατατεθέν μίας γενιάς, ενός έθνους, μίας κουλτούρας.

Αφού τελειώσαμε με το διθύραμβο στον κύριο Βακόνδιο (τι παιχτούρα ήσουν αγόρι μου) ας μπούμε στο ψητό. Μπορείτε να φανταστείτε την Ελλάδα χωρίς φραπέ; Τα πανεπιστήμια χωρίς φραπέ; Την παραλιακή χωρίς φραπέ; Τους Θεσσαλονικείς, τους δημοσίους υπαλλήλους, τους ταβλαδόρους, τους δημοσιογράφους χωρίς φραπέ; Τι θα έκαναν, άραγε, αν δεν είχαν φραπέ οι αναισθησιολόγοι, την ώρα που οι πραγματικοί γιατροί κάνουν τη δουλειά τους;

Η δημιουργία του φραπέ ήταν εντελώς τυχαία. Κατά τη διάρκεια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης το 1957, ο αντιπρόσωπος της Nestlé στην Ελλάδα, Γιάννης Δρίτσας, παρουσίασε ένα νέο ρόφημα για παιδιά, το Nesquik. Έβαλε γάλα και τη σκόνη σε ένα σέικερ και εξέπληξε τους παριστάμενους.

Αυτό έβαλε ιδέες στον υπάλληλό του, Δημήτρη Βακόνδιο (ο οποίος παρεμπιπτόντως ήταν μέγιστη παιχτούρα). Ο τιτανοτεράστιος ήθελε να πιει το καφεδάκι του (ήταν φαν του νες καθότι υπάλληλος του αντιπροσώπου της Nestlé) όμως πού να βρει ζεστό νερό. Έτσι χρησιμοποίησε το σέικερ. Έβαλε καφέ, ζάχαρη και κρύο νερό, ο αφρός ξεχείλισε και του λέρωσε το κοστούμι, όμως δημιούργησε τον πρώτο φραπέ της ιστορίας. Γεια σου μωρή αρρώστια Βακόνδιε! Μετά από χρόνια δήλωνε ότι δεν μπορούσε να συνειδητοποιήσει πώς ένα απλό πείραμα τον οδήγησε στην εφεύρεση του διασημότερου ροφήματος στην Ελλάδα.

Το φραπέ τον βρίσκουμε σχεδόν αποκλειστικά στην Ελλάδα. Τι ξέρουν τώρα τα γίδια οι αλλοδαποί από καφέ; Ποιος εσπρέσο, ποιος γαλλικός και ποιος καπουτσίνο στην τελική; Ωστόσο υπάρχουν διάφορα μέρη στον κόσμο που μπορείς να βρεις φραπέ. Στα ελληνικά στέκια ανά την υφήλιο, στα εμπορικά και φορτηγά πλοία με Έλληνες στα πληρώματα, καθώς και στα περίπτερα της Nestlé σε εκθέσεις. Όμως δεν είναι μόνο αυτό. Στη Μαλαισία και στην Ταϊλάνδη οι ντόπιοι έχουν καταλάβει τη βαθιά φιλοσοφία αυτού του καφέ, ενώ τα τελευταία χρόνια οι μετανάστες στην Ελλάδα τον έχουν εξαπλώσει στις πατρίδες τους. Ωστόσο, οι ιερόσυλοι τον έχουν ξεφτιλίσει εντελώς. Στη Σερβία προστίθεται πάντα παγωτό, ενώ στη Βουλγαρία αντί νερού χρησιμοποιείται κόκα κόλα για την παρασκευή του (ενίοτε και για την πέμπτη του). Ουστ, ουρτ και πυρτ σφετεριστικές ιερόσυλες σαύρες.

Πάμε να εξετάσουμε τον φραπέ και από γλωσσολογικής πλευράς. Η λέξη είναι γαλλική (σημαίνει χτυπημένος) και δεν κλίνεται. Τι λέτε ρε τσομπάνηδες; Κλίνεται και αμπαρώνεται. Ο φραπές, του φραπέ, οι φραπέδες. Δεν ακούγεται πολύ καλύτερο; Και φυσικά, ποιος δεν έχει χρησιμοποιήσει τα μαγευτικά παράγωγα της λέξης: Φραπεδιά, φραπεδούμπα, φράπα, φραπεδόπουλο, φραπόγαλο, μπε-φραπ...

Και φυσικά δεν θα μπορούσαμε να κλείσουμε αλλιώς το κείμενο, παρά με τον ύμνο του φραπέ, το πιστεύω των φραπεδοκαταναλωτών.

Πιστεύω εις έναν φραπέ,
αφρώδη, παγοκράτορα,
ρουφηχτόν εκ καλάμου σπαστής,
εις στομάχους πάντων ερριμμένον.

Και εις ένα αφρόγαλα, λευκόν, πηχτόν,
του καφέ συνοδό, και λιπογενές
το δια τον καφέ ποιηθέντα προ πάντων καπουτσίνο.
Milk εκ βοδώς,
αφρόν αληθινόν, εκ μιξερός ηλεκτρικού
χτυπηθέντα, ού γεννηθέντα,
ομοχρήσιμου του φραπέ
δι ου το μάτι ορθάνοιξε.

Τον δι' ημάς τους ανθρώπους
και δια την ημετέραν εργασίαν
φυτροθέντα εν καφεοδένδρων
και μαζευθέντα εξ άρρενος εργάτου
και αγοράσθη εξ εταιρείας
και εσυσκευάσθηκε.

Αγορασθέντα τε υπό ημών
εντός μικρής σακουλίτσας
ή κουτιού ή βαζακίου

Και ετοιμάσθη τας πρώτας ώρας
κατά τας πρωινάς.

Και εισέπεσε εντός ποτηριού
και ζαχαρώθηκε εκ κουταλιάς του γλυκού.

Και πάλιν άφρισε μετά δόξης
τσίτα κάνων κοιμητούς
ώστε χουζουρίου έλθη το τέλος.

Και εις το ρεύμα το πάγιον,
το χρήσιμον, το μιξεροκινόν,
το εκ της δεής επαραγόμενον
το συν ψυγείου και θηκών συνεργαζόμενο,
ωστε παρασκευαζόμενο,
παγακίων και υδάτων ψυχρών.

Εις μίαν, καφετερίαν, ομαδικήν και φιλικήν φραπεδοποσίαν.

Ομολογώ εν τσίμπημα εις μπισκότου εκ του μπολ.

Προσδοκώ τασάκι καθαρόν.

Και να είναι η ζάχαρη λιωμένη.

Αμήν