Τα εξ αμάξης

Του 'σουρε τα εξ αμάξης. Δηλαδή τον έβρισε, τον αποδοκίμασε, τον γαμοσταύρισε, τον στόλισε με γαλλικά βρε αδερφέ. Πρόκειται για μία ιδιαίτερα αρχαία έκφραση, που αποδεικνύει ότι οι κάτοικοι του τόπου τούτου πριν από μερικές χιλιάδες χρόνια δεν ήταν τίποτα άγιοι. Δεν ήταν δηλαδή εκείνοι που όταν είχαν πολιτισμό, οι υπόλοιποι βάρβαροι κρέμονταν από τα δέντρα.

Στο θέμα μας όμως, οι αρχαίοι Αθηναίοι είχαν ως επίσημη αγαπημένη τη θεά Αθηνά, όμως το κρυφό αμόρε τους ήταν η Δήμητρα. Προς τιμήν της γίνονταν τα Ελευσίνια Μυστήρια, τα οποία άρχιζαν και τελείωναν με μία μεγάλη πομπή. Έτσι, χιλιάδες Αθηναίοι έμπαιναν στις άμαξές τους και τραβούσαν για την Ελευσίνα, αφήνοντας άδεια την πόλη, κάτι σαν το δικό μας Δεκαπενταύγουστο ένα πράμα.

Για να αποφύγουν τα διόδια της Αττικής Οδού, καθώς ήταν πολύ τσιγκούνηδες (άλλωστε είχαν τσεπώσει τα χρήματα του συμμαχικού ταμείου της Δήλου), διέσχιζαν την Ιερά Οδό, προσπερνούσαν τις αφίσες του Σφακιανάκη, του Μαζωνάκη και του Καλίδη και περνούσαν πάνω από τον Κηφισό, στο ύψος του Άγιου Σάββα. Την πομπή ακολουθούσαν σχεδόν όλοι οι γνήσιοι ορθόδοξοι Αθηναίοι, οι Γκάγκαροι της εποχής.

Έλα όμως που υπήρχε μία μερίδα ανθρώπων που δεν είχε δικαίωμα να πάρει μέρος στην πομπή. Αυτοί ήταν οι μέτοικοι, οι κατώτερης καταγωγής, τα υποκείμενα, οι άθεοι, που η παρουσία τους θα μόλυνε την όμορφη τούτη αθηναϊκή γιορτή. Γυρίστε στα χωριά σας τσομπάνηδες.

Όπως είναι φυσικό, τα υποκείμενα δεν γούσταραν να μένουν απ' όξω και ένιωθαν θιγμένοι από τη στάση των ορθόδοξων. Ήθελαν λοιπόν να εκδικηθούν. Μαζεύονταν τα αλάνια στη γέφυρα του Κηφισού και περίμεναν την επιστροφή των πανηγυριωτών. Μόλις τους έβλεπαν άρχιζαν να βρίζουν χυδαία και να χειρονομούν (ναι έβριζαν και οι αρχαίοι ημών, που πλέον είμαι σίγουρος ότι ήταν πρόγονοί μας). Ήθελαν έτσι να διαπομπεύσουν (άλλη μία λέξη που οφείλουμε στα Μυστήρια της Δήμητρας) τους προσκυνητές που έρχονταν από την Ελευσίνα. Έλεγαν μάλιστα ότι είχαν ξενιτευτεί για να επιδοθούν σε όργια. Ναι, λες και οι αρχαίοι ντρέπονταν να τα κάνουν στον τόπο τους...

Όμως και οι πιστοί, που είχαν πλέον κάνει το καθήκον τους προς τη θεά, απαντούσαν από τις άμαξές τους με ομοίου κάλλους χειρονομίες και βρισιές.

Τα (όχι και τόσο κόσμια) λόγια που εκστόμιζαν εκείνοι που ήταν πάνω στη γέφυρα ονομάστηκαν "γεφυρισμοί", ενώ τα (εξίσου απρεπή) λόγια των πανηγυριωτών πήραν το όνομα "εξ αμάξης".